Circulaire economie: wat is het en hoe ondersteunt de overheid?

Wat is circulaire economie?

In onze huidige economie gebruiken we grondstoffen om producten van te maken. Na gebruik gooien we die producten weg of verwerken we ze tot een laagwaardiger gerecycled alternatief. We noemen dit ook wel een lineaire economie. In een circulaire economie gaan we uit van het sluiten van de kringlopen van al deze grondstoffen. En dat gaat verder dan recycling.

Het circulaire en lineaire systeem verschillen van elkaar door de manier waarop we waarde creëren en behouden. In een lineaire economie gaan we uit van take, make en dispose. Met andere woorden, we verzamelen grondstoffen, vormen die om tot producten die we gebruiken, waarna we ze afdanken als afval. In een lineaire economie creëren we dus maximale waarde door zoveel mogelijk producten te produceren en te verkopen.

In een circulaire economie draait het juist om waardebehoud. We doen dat volgens de 3R-aanpak:

• Reduce: we gebruiken zo min mogelijk grondstoffen. Denk aan een deelauto.
• Reuse: we hergebruiken zo veel mogelijk producten en onderdelen. Denk aan tweedehands spullen.
• Recycle: we hergebruiken grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk. Denk aan het recyclen van landbouwafval tot panelen waarvan meubelen gemaakt worden.

In een circulaire economie worden producten dus zo ontworpen dat we grondstoffen steeds opnieuw kunnen inzetten en er dus geen afval bestaat. Afval is de grondstof.

Hoe stimuleert de overheid circulaire economie?

In 2020 heeft de Europese Unie de Green Deal gepresenteerd. Doel van deze zogenaamde routekaart is om de druk op ons milieu en klimaat te verlagen en de EU om te vormen tot een moderne grondstofefficiënte en concurrerende economie. Binnen deze economie moet de netto-uitstoot van broeikasgassen in 2050 teruggebracht zijn tot nul. Ook is er economische groei zonder uitputting van grondstoffen en wordt geen mens of regio aan zijn lot overgelaten.

De Green Deal vormt de basis voor de ondersteuning door de EU aan ondernemers om de geformuleerde doelstellingen te bereiken. Zo zijn er diverse subsidieregelingen, fondsen en kredieten gelanceerd, waaronder Horizon Europe en LIFE. Deze regelingen richten zich voornamelijk op baanbrekende innovaties en grote internationale samenwerkingen.

Naast alle plannen in Europees verband zet ook Nederland flink in op een circulaire economie. Doel is om in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken en in 2050 een 100% circulaire economie te zijn. Om deze stappen te kunnen zetten, heeft het kabinet drie doelstellingen geformuleerd:

1. Grondstoffen in bestaande ketens worden hoogwaardig benut.
2. Waar nieuwe grondstoffen nodig zijn, worden fossiele, kritieke en niet-duurzaam geproduceerde grondstoffen vervangen door duurzaam geproduceerde, hernieuwbare en algemeen beschikbare grondstoffen.
3. Nieuwe productiemethodes worden ontwikkeld en nieuwe producten circulair ontworpen.

Het zijn uitdagende doelen. En de overheid wil ondernemers dan ook graag stimuleren en helpen om deze doelen te bereiken. Dat doet zij door:

• het introduceren van stimulerende wet- en regelgeving;
• het geven van slimme marktprikkels;
• het aanbieden van financieringsinstrumenten;
• het stimuleren van kennis en innovatie;
• het bevorderen van internationale samenwerking.

Heeft u plannen voor een circulaire bedrijfsstrategie en bent u op zoek naar financiële ondersteuning voor de uitvoering van uw plannen? Er zijn volop subsidiemogelijkheden voor bedrijven die circulair ondernemen.